Veritabanı Optimizasyonu Nasıl Yapılır – 2023

Veritabanı, her iş uygulamasının merkezinde yer alır ve büyük miktarda verinin toplanmasından, depolanmasından ve alınmasından sorumludur. Veritabanı optimizasyonu, web uygulamalarının performansını ve kullanıcı deneyimini iyileştirmek için web geliştiricileri için çok önemlidir. Optimizasyon kritik iş süreçlerini kolaylaştırdığı için bir kuruluşun operasyonları için hayati önem taşır. Bu nedenle, veritabanı sorunlarını bulmak ve veri tabanı performansını iyileştirmek için zamanında çözmek, veritabanlarınızın en yüksek verimlilikte çalışmasını ve iş kesintilerinin en aza indirilmesini sağlayacaktır.

Bu makalede, sorunsuz bir deneyim sağlamak için veritabanınızın performansını nasıl iyileştireceğinize daha yakından bakacağız. Veritabanı performansı optimizasyonu için bazı ipuçlarını öğrenmek için okumaya devam edin.

Sunucunuzu Analiz Edin.

Veritabanı sunucuları, tüm süreçlerinizin ana bilgisayarı ve uygulama performansının arkasındaki itici güç olduğundan, her zaman yeterli donanıma ve kaynağa sahip olmaları zorunludur. Normalden daha uzun yanıt süresi veya başka performans sorunları yaşıyorsanız, CPU’nuzu, belleğinizi ve sunucu disk alanınızı kontrol etmenin zamanı gelmiş olabilir.

Turkticaret.Net’in Ücretsiz Kurulum, Özel ve Esnek Yapılandırma, HPE Nimble DHCI Altyapısı ve Ücretsiz DDoS koruması gibi özelliklerine sahip sunucuları hakkında detaylı bilgi almak için tıklayın.

CPU

Sisteminizin CPU’yu kaç kez kullanmayı denediğini ancak yeterli kaynak olmadığı için başarısız olduğunu gösteren CPU hazır sürelerine dikkat etmeniz gerekir. CPU kullanımınızı daha iyi anlamanıza ve daha büyük bir CPU’ya yükseltmeniz gerekip gerekmediğini belirlemenize yardımcı olacaktır. Sonuçta, CPU’nuz ne kadar güçlüyse, birden çok uygulamayı ve isteği o kadar iyi işleyebilir ve böylece veritabanı performansını geliştirebilir.

CPU hakkında detaylı bilgi almak için CPU Nedir? Ne İşe Yarar? makalemizi okuyabilirsiniz.

Hafıza

Sunucularınızın belleği eksikse, veritabanınızın arızalanması yakındır. Daha fazla belleğe ihtiyacınız olup olmadığını belirlemenin bir yolu, sisteminizde bulunan sayfa hatası sayısını kontrol etmektir.

Hata sayısı yüksekse bu, sunucularınızın kullanılabilir belleğinin azaldığı (veya tamamen tükendiği) anlamına gelir. Sunucularınıza daha fazla bellek ayırmak, kesinlikle veritabanı performansının optimize edilmesine yardımcı olacaktır.

Disk Alanı

Yeni bir veritabanı sunucusu kurarken, verilerinizi, günlüklerinizi ve yedekleme dosyalarınızı ayrı disklerde depolamak en iyi uygulamadır. Bu, performansı artırırken yalnızca disk parçalanmasını en aza indirmekle kalmaz, aynı zamanda felaket kurtarma durumunda da son derece kullanışlı olur. Sunucunuzdaki disk türlerinin de dikkate alınması önemlidir. Tek bir sorgu için gerekli verilere erişmek veya bunları döndürmek için milyonlarca I/O işlemi kullanılabilir.

Sorguları Optimize Et.

Performans sorunları çoğu zaman zayıf sorgularla ilgili olabileceğinden, veritabanı performans ayarının bir kısmı sorguları optimize etmeyi içerir. En temel düzeyde, bir sorgu, bir veritabanından veri için gerçek zamanlı bir istektir. Veritabanı performansınızı artırmak için, veritabanı sunucunuzun aldığı en sık sorguları optimize etmek iyi bir fikirdir.

Sorgu optimizasyonu sürecini başlatmak için, ara sıra veya sürekli olarak yavaş olan veya tehlike işaretleri olan sorgular dahil olmak üzere, sorgu yürütme süreleri üzerinde önemli etkisi olan belirli sorguları hedeflemelisiniz. Sorguları manuel olarak optimize etmek zor ve zaman alıcı olabilir, bu nedenle bir sorgu iyileştiriciden yararlanmak veya optimizasyon çalışmalarınızı dış kaynaktan almak, veritabanı performansını iyileştirmeye yardımcı olabilir.

Dizinleri İyileştirin.

Sorgulara ek olarak, indeksler bir veritabanının diğer bir temel unsurudur. İndeksleme, verilerinizi düzenli tutmaya yardımcı olan bir “yapı” oluşturur ve bu da yerini bulmayı kolaylaştırır. Doğru indeksleme, veri alma sürecinin verimliliğini artırarak size ve sisteme zaman ve emek tasarrufu sağladığı için veritabanı performansınızı iyileştirebilir.

İnceleme Erişimi

Veritabanınıza kimin ve neyin erişimi olduğunu her zaman izlemek, devam eden veritabanı performansı iyileştirmesinde kilit öneme sahiptir.  Tek bir hizmette performans sorunları varsa, ancak bunun tek bir hizmete dahil olduğunu belirleyebiliyorsanız, diğer uygulamalarınız üzerinde en az etkiye sahip hızlı bir düzeltme olması muhtemeldir. Ancak, veritabanınızın tamamında kesintiler yaşıyorsanız, sunucularınız veya donanımınızla ilgili daha büyük bir sorun olabilir.

Verileri Birleştir.

Verilerinizi birleştirmek, veritabanı performansını artırmak için uygulayabileceğiniz en etkili yaklaşımlardan biridir. Veriler sürekli olarak veritabanınıza yazılır ve veritabanınızdan kaldırılırken, kaçınılmaz olarak parçalanmış hale gelir ve bu da veri alma sürecini yavaşlatabilir veya bir sorgu yürütme planına müdahale edebilir. Verilerinizi birleştirdiğinizde, ilgili veriler birlikte gruplanarak I/O ile ilgili işlemlerin daha hızlı ve daha verimli çalışmasına olanak tanır.

Explain’i Select Sorgularınızla Kullanın.

EXPLAIN anahtar sözcüğünü kullanmak, yavaş sorguları hızla düzeltmenin harika bir yoludur. Sorgunuzun nasıl yürütüleceği konusunda size fikir verir ve sorgu optimizasyonu için olası yerleri bulmanıza yardımcı olur. EXPLAIN anahtar sözcüğünü SELECT sorgunuzun önüne yazmanız yeterlidir. Bu, gerçek sorguyu tetiklemez, bunun yerine yürütme planını görürsünüz. Sonuçlara daha yakından baktığınızda eksik dizinler gibi diğer sorunları belirleyebilecek ve taranan satır sayısını azaltabileceksiniz.

Aranan Sütunlara Dizin Ekleyin.

Tablonuzda belirli bir sütuna göre arama yapıyorsanız, büyük olasılıkla sütunu dizine ekleyerek sorgu performansını artırabilirsiniz. Aradığınız sütuna bir dizin ekleyerek yanıt süresini kısaltabilir ve kaynak kullanımını optimize edebilirsiniz. Ve bir dizin tüm sorgularda yardımcı olmasa da, çoğu durumda kesinlikle yararlıdır.

Bununla birlikte, indekslenmiş bir tablonun güncellenmesinin indekslenmemiş bir tablodan daha fazla zaman alacağını unutmayın. Bunun nedeni, dizinlerin de güncellenmesi gerekmesidir. Bu nedenle, okunduklarından daha sık güncellenen tablolar için değil, yalnızca sık aranan sütunlar için dizin oluşturmak akıllıca olacaktır.

Varsayılan Olarak NULL Değerlerden Kaçının.

NULL yerine mümkün olduğunca NOT NULL kullanın. Genel olarak konuşursak, NOT NULL’u seçmek, dizinlerin daha verimli kullanımı sayesinde daha hızlı sorgular ve her bir değerin NULL olup olmadığını özel olarak test etme ihtiyacının ortadan kaldırılması anlamına gelir.

Arabelleğe Alınmamış Modu Sorgularla Kullanın.

Zamandan ve bellekten tasarruf etmek için arabelleğe alınmamış sorguları kullanabilirsiniz. Varsayılan olarak, SQL sorguları arabelleğe alınmış modu kullanır. Sonuçlar sorgu bitmeden döndürülmediğinden, bunun yerine bellekte depolandığından, bu, bekleme sürenizi artırır ve kaynaklarınıza zarar verir. Daha büyük bir sorguysa ve çok büyük bir veritabanınız varsa, arabelleğe alınmış sorguları kullanmak çok fazla bellek gerektirecektir.

Sütunlarınızı Kompakt Hale Getirin.

Disk alanını optimize etmek, veritabanı motorunuzun iyi çalışmasını sağlamak için çok önemlidir. Performansı engellemediğinizden emin olmanın gerçekten basit bir yolu, küçük ve kompakt sütunlar kullanmaktır. 

Tablolarınızı Statik Tutun.

Veritabanı performansınızı optimize etmenin bir başka harika yolu da statik tablolar kullanmaktır. Tablonuzun TEXT veya BLOB gibi değişken uzunluklara sahip sütunlar içermemesi gerektiği anlamına gelir. CHAR, VARCHAR, BINARY ve VARBINARY sütunlarını kullanabilirsiniz, ancak belirtilen sütun genişliğiyle eşleşmeleri için doldurulmaları gerekir.

Sabit uzunluklu tabloların kullanılması, önbelleğe alınması daha hızlı ve daha kolay olduğu için faydalıdır. Buna ek olarak, statik tablolar daha güvenlidir – bir çökmeden sonra yeniden yapılandırılmaları daha kolaydır. Ancak özellikle CHAR ve VARCHAR sütunlarını kullandığınızda, statik tablolar bazı durumlarda dinamik biçimli tablolardan daha fazla disk alanı gerektirebilir. Ancak performanstaki iyileşme, muhtemelen disk alanıyla ilgili herhangi bir endişeden daha ağır basacaktır.

ORM Kurun.

ORM kullanmak, veritabanınızla çalışma şeklinizi optimize etmenin başka bir harika yoludur. Öncelikle, bir ORM sizin için pek çok şey yaptığı için insan hatası faktörünü ortadan kaldırmaya yardımcı olur. Bir ORM sizin yerinize birçok yinelenen görevi hallettiği için, kendi başınıza çok fazla kod yazmak zorunda kalmayacaksınız ve iş yükünüzü azaltacaksınız. Hazırlanan ve temizlenen sorgular sayesinde SQL enjeksiyonu çok daha zor hale geldiğinden, bir ORM sisteminizin güvenliğini de artırabilir.

Delete ve Update Sorgularını Gruplar Halinde Çalıştırın.

Verileri silmek ve güncellemek özellikle çok büyük tablolarda karmaşık olabilir. Çok zaman alabilir ve bu komutların her ikisi de tek bir işlem olarak yürütülür. Bu, herhangi bir kesinti olması durumunda tüm işlemin geri alınması gerektiği anlamına gelir ki bu daha da fazla zaman alabilir.

Veritabanı optimizasyonu biraz zordur, ancak bundan tamamen kaçınmak web uygulamanız üzerinde büyük bir etkiye sahip olabilir ve bu da performans sorunlarına neden olabilir.