Captcha ne demek, ne için kullanılır, önemli midir gibi soruların yanıtlarına bu içeriğimizde yanıt vereceğiz. Captcha çok bilinmeyen terimler arasındadır. Oysa girdiğimiz birçok sitede captcha ile karşılaşırız. Captcha’nın açılımı; Completely Automated Public Turing Test to Tell Computers and Humans Apart‘tır. Türkçesi ise İnsan ve Bilgisayar Ayrımı Amaçlı Tam Otomatik Genel Turing Testi’dir. Web siteleri siteye gelen kullanıcıların gerçek bir kişi mi yoksa bir bot mu olduğunu anlayabilmek kısaca siteye gelenleri ayrıştırabilmek için kullanılan bir testtir.
İnternet ortamında sıkça karşılaştığımız CAPTCHA ve reCAPTCHA ilk olarak 90’lı yıllarda ortaya çıkmıştır ve o dönemlerde rastgele harf ve sayılardan oluşan kombinasyonlar şeklindedir. Captchalar sayesinde botlar izlenebilir. Sitelerin belirli yerlerinde ortaya çıkacak şekilde konumlandırılırlar. Sonrasında ya bu testten geçilir ya da geçilemez.
İçindekiler
Captcha Ne için Kullanılır ve Faydaları Nelerdir?
Captcha ne demek açıkladık şimdi de kullanımının faydalarından bahsedelim. Web siteye sahip olan kişiler robot saldırılar gibi birtakım siber saldırılara karşı bir tedbir oluşturulması için Captcha kullanmayı tercih ederler. Kullanılma sebeplerini madde madde aşağıya ekleyelim;
- Captcha sayesinde bir web sayfasına bot girişleri engellenir.
- Spamlar ve spam yorumlara engellenir.
- Sitelerde bulunan lead alanları gibi formların otomatik doldurulmasının önüne geçerek ortaya çıkabilecek haksızlıklar engellenir.
- Üyelik adımlarına eklendiğinde siteye gerçek kişiler üye olabilir.
CAPTCHA Required Nedir?
Bir siteye girmek istediğimizde bazen CAPTCHA Required bildirimleri karşımıza çıkar. Captcha testini atlamanız durumunda bu bildirim verilir ve tekrar sizi captcha testine yönlendirir. Captcha testi tamamlanmadan web sitesinde yapmak istediğiniz işleme devam edemezsiniz.
CAPTCHA Is Not Correct Bildirimi Nedir?
Yukarıdaki bildirimle karşılaştığınız gibi bu bildirimle de karşılaşabilirsiniz. Bu bildirim captcha testine yanlış cevap verilen senaryoda ortaya çıkar ve site sizi bot olarak algılar. Bu bildirimi kapattıktan sonra tekrar farklı bir captcha testine yönlendirilirsiniz. (farklı karakterlerle oluşturulmuş bulanık yazılar gibi) Yeni gelen testi doğru cevaplayarak sitedeki işlemlerinize devam edebilirsiniz.
Captcha Nasıl Çalışır?
Captcha ne demek özetledik, peki nasıl çalışır? Captcha tetiklendiğinde, kullanıcı belirli sayfalara erişmeye veya bilgi girmeye çalıştığında, kullanıcıdan captcha testini tamamlamasını isteyen bir ara pencere açılmaktadır.
Arayüzdeki img etiketi kullanılarak yüklenen görselin adresi olarak Captcha görselini çağırır. Çağırıldığında ise görsel yükleme alanında rastgele oluşturulan bir görsel döner fakat bu esnada dönmeden önceki karakterler de oturumda kalır. Sonraki herhangi bir istekte kontrol edilebilmesi için bu oturumda tutulan değerler kontrol edilir. Doğruysa, diğer ilgili kontrollere veya yapmak istenilen işlere devam edilir.
Temelde, captcha sorgusu tetiklenmezse ya da bu sorgu başarılı olarak geçilirse, kullanıcının insan olduğu varsayılır ve web sitesi kaynağına normal erişime izin verilir. Başarısız olduğu ikinci senaryoda ise, kullanıcı gerçek bir insan değil de bir bot olarak kabul edilir. Çoğu CAPTCHA sisteminin yanlış pozitifleri ve yanlış negatifleri otomatik olarak tespit etme yolu yoktur.
Captcha Çeşitleri Nelerdir?
Dijitalde sık sık kullanılan captchaların birçok çeşidi bulunur. Biz de günlük hayatımızda birçok farklı haline denk gelmişizdir. Bu çeşitler arkasında farklı farklı yazılımlar bulunur.
reCAPTCHA
Spam girişleri engeller. Bu türde hem bulanık hem de rastgele yazılar verilir. Bu yazının bir kutuya yazılması istenir. Rastgele oluşturulan bu yazının bot tarafından okunması ve doğrulanması zordur. Fakat bir insan bunu görerek kutuya yazabilir. İstenilen karakterler kutuya doğru bir şekilde yazıldığında kullanıcı işleme devam edebilir.
SQ-PIX
Yine spam girişlere engel olabilmek için kullanıcıya 3 adet görsel sunulur ve bu görseller içinden doğru olanın seçilmesi istenir. Eğer doğru olan görsel seçilmezse kullanıcı karşısına bir öncekinden farklı 3 görsel daha çıkar. İşleme devam edebilmesi için doğru olan görselin seçilmesi gerekir.
ESP-PIX Nedir?
Bu tür de yine bundan öncekiler gibi botları engellemek içindir. Bu testte ziyaretçiye 4 tane görsel sunulur ve bu görseller arasındaki ortak konunun bulunması gerekir. Ziyaretçi cevabı seçer ve doğru ise sitedeki yolculuğuna devam eder.
Sesli CAPTCHA
Tıpkı diğerleri gibi spam girişleri engeller fakat temel farkı görme engelli kullanıcılar için oluşturulan bir captcha türüdür. Sesli bir şekilde doğrulama yapılır.
WordPress Kullananlar İçin CAPTCHA Eklentileri
WordPress web sitesi kurmak için sıklıkla kullanılan bir hazır yazılım. Dünya üzerinde de en popüler olan hazır yazılım olup sitelerin büyük bir çoğunluğu WordPress ile oluşturulmuştur. Siz de bir web sitesi kurmak istiyorsanız yazılım bilgisine gerek olmadan kolaylıkla WordPress Hosting paketlerimizden alabilir ve kendi web sitenizi hızlı bir şekilde yayına alabilirsiniz.
WordPress alt tabanlı bir web sitesine sahipseniz buna uyumlu captcha eklentileri de bulunmaktadır.
CAPTCHA Code
Tıpkı diğer captcha türleri gibi çalışır, kullanıcılara yine bulanık olarak rastgele karakterler sunulur ve kullanıcılardan bunları doğru bir şekilde girmesi istenir. Bir bot gerçek bir insan gibi o karakterleri giremeyeceği için bot girişleri engellenebilir. Burada captcha’nın konumlanacağı yeri eklentiyi indiren kişi belirler. Giriş, kayıt sayfaları gibi sayfalara ekleyebilir.
